DTEC KAPI A.Ş. SÜREKLİ GÜNCEL SEKTÖREL YAYIN
Lütfen izin almadan ve kaynak belirtmeden yayın içeriğinden alıntı yapmayınız.
Yangın Kapısında Kaliteyi Belirleyen Unsurlar
Yangın kapıları, yangın hollerinin ve merdivenlerinin duman ve alevden korunması, yangın bölgesi arasında set oluşturarak alev, sıcaklık ve dumanın geçişini önlemesi için kullanılan insanların can güvenliğini sağlayan yangın önlemlerinin en önemli parçasıdır.
Daha önceki yazımızda da belirttiğimiz gibi yangın kapıları, yangın hollerinin ve merdivenlerinin duman ve alevden korunması, yangın bölgesi arasında set oluşturarak alev, sıcaklık ve dumanın geçişini önlemesi için kullanılan insanların can güvenliğini sağlayan yangın önlemlerinin en önemli parçasıdır.
Yine kısaca bilgi vermek gerekirse konuyla ilgili başlıca standartlar TS EN 13501-2 Yapı mamulleri ve yapı elemanlarının yangın sınıflandırması, Bölüm 2 : Yangına dayanım deneylerinin verilerini kullanarak sınıflandırma-(Havalandırma sistemleri hariç) ve TS EN 1634-1 Yangına dayanıklılık deneyleri-Kapı ve kepenkler-Bölüm 1: Yangın kapıları ve kepenkleri bölümlerine göre değerlendirilirler. Yine ilgili mevzuat çerçevesinde 2007 yılında yayınlanan “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik” ile de yangına karşı önlemlere ilişkin mevzuat geliştirilmiştir.
Tüm yangın kapıları belirli ölçülere, kapı tipine, camlı camsız oluşuna göre ve belirli teknik aksesuarlara göre teste girer ve o testte başarılı olan kapı ancak ve ancak o ölçü, o tip, o özellik ve o aksesuara göre test edilmiş kapı için geçerlidir. Ölçü toleransları raporlarda ayrıca belirtilmektedir. Burada ihmal edilebilir tek husus, eğer yüzeyden bir panik bar kullanılmışsa yine sertifikalı başka bir marka yüzeyden bir panikbar kullanılabilir. Eğer yüzeyden panikbar kullanılarak sertifika alınmış bir kapıda gömme tip kilit kullanılıyorsa sertifika geçersiz olmalıdır. Bu istisna bir tek bu konuda mevcuttur. Camsız bir yangın kapısı için alınmış sertifikayla camlı bir yangın kapısı üretilemez, kesinlikle (aynı ölçü de olsa) geçersizdir. Bu konularda daha önce yayınlanmış "Yangın Kapısı Sertifikasyonu ve Etik Üretim" adlı yazımızı okuyabilirsiniz.
Yangın kapılarında kaliteyi belirleyen birinci unsur sertifikaya göre üretim yapılmış olmasıdır. Bitmiş bir kapıda sertifikaya göre üretim yapılıp yapılmadığını anlamak imkansızdır. Bunu anlamanın yalnızca iki yolu vardır. Birincisi kapının kesilerek kesit üzerinden inceleme yapılmasıdır ki büyük projelerde belki uygulanabilir bir yöntemdir. Tüm test raporlarında kapıya ilişkin ayrıntılı açıklamalar ve tüm detaylar mevcut olup bununla karşılaştırma yapılabilir. İkinci yol ise o kapının teste sokulmasıdır. Ülkemizde özellikle test ve sertifikasyon maliyetleri düşünüldüğünde ciddi bedeller ödemek gereklidir.
Şunu belirtmekte yarar vardır. Öncelikle ülkemizde nitelikli üreticilerce üretilen yangın kapıları genel anlamda dünyadaki en iyi yangın kapıları arasındadır. Örneğin İtalya'da üretilen yangın kapıları 1-1,2mm sacdan kasa ve 0,7-0,8mm sacdan kanat olmak üzere üretilirler. Bu yangın kapılarının amacı elbetteki yalnızca yangın anında koruma sağlaması için bir kerelik kullanıma yönelik tasarlanmış kapılar olmasıdır. Yarar/maliyet çizgisi öne çıkmaktadır. Oysa ülkemizde yangın kapıları başta giriş çıkış kapısı, sigara içme bölümü kapısı, avm geçiş kapısı gibi alanlarda sıkça kullanılan kapılardır. Üreticiler biraz da buna yönelik olarak sac kalınlıklarını artırarak teste girip sertifika almaktadırlar. Ülkemizde nitelikli bir kaç üreticinin ürettiği kapılar genelde 1,5-2mm sacdan kasa, 1-1,2mm sacdan kanat olarak öne çıkmaktadır. Çelik sacda her 0,1mm artış mukavemet açısından çok önemlidir.
Tüm yangın kapıları belirli ölçülere, kapı tipine, camlı camsız oluşuna göre ve belirli teknik aksesuarlara göre teste girer ve o testte başarılı olan kapı ancak ve ancak o ölçü, o tip, o özellik ve o aksesuara göre test edilmiş kapı için geçerlidir.
Kaliteyi belirleyen diğer husus kapı mimarisidir. Kasada 90 derece kaynaklanmış, üstten ve alttan içi boş kalan U pervaz profilleri yerine; 45 derece kesilerek kaynaklanmış, zımparalanmış kasa, üretimdeki işçilik maliyetini neredeyse üçe katlamaktadır! Ancak hem mimari estetik, hem üstten ve alttan toz, bakteri barındırmaması açısından özellikle hastane, yoğun kullanım alanları için çok önemli bir unsurdur. Bir kapının üretim kalitesini gözle anlamanın da ilk adımıdır!
Kaliteyi belirleyen diğer unsur üretimdeki kalifikasyon ve üretim teknikleridir. Genelde bir yangın kapısı galvaniz sac ya da DKP sacdan, taş yünü, alçıpan, seramik yünü ya da seramik board, yangın fitili, MDF gibi malzemeler ve aksesuarlar kullanılarak üretilir. Sacda kalınlık, alçıpanda nitelik, kalınlık ve yangına dayanım özellikleri, taş yününde yoğunluk, seramik yününde kalınlık, fitilde üretici markası ve nitelik gibi hususlar önemlidir. Ayrıca üretimde doğru teknikler kullanılıp kullanılmadığı; örneğin doğru kaynak malzemesi ya da iç döşemesinde kullanılan malzemelerin şaşırtılması gibi unsurlarda üretimde önem kazanmaktadır.
Kapının kalitesini ve fiyatını da belirleyen diğer bir unsur kullanılacak aksesuar kalitesidir. Örneğin tek kanat kapı için bir panik bar 5€ fiyattan başlayıp 200-300 €'ya kadar çıkabilmektedir. Keza gömme kilitli bir panik bar veya yüzeyden panik bar olması da kalitede bir etkisi olmamakla birlikte üretim maliyetinde ve uygulamada fiyat farkı yaratabilmektedir. Eğer üretici sertifikasyonunda kapı kapatıcı zorunlu koşul ise bu da maliyet ve fiyatı belirlemede önem arz etmektedir.
Elbette kaliteyi belirleyici diğer temel kriterlerden biri de montajdır. Sertifika aşamasında kör kasa üzerine montaj yapılmışsa ya da yangına dayanımlı köpük ve kasaya taş yünü uygulaması gibi teknikler kullanılmışsa uygulamada da süreç aynı biçimde uygulanmalıdır. Bu noktada alıcı ve üretici etiği devreye girmektedir. Alıcı ucuza almak, satıcı ise satmak durumunda karşı karşıya gelmekte olup bu noktada çıkarlar etiğin önünde yer almamalıdır.
Yangın kapılarında kaliteyi belirleyen temel unsurları ele aldığımız yazımızda yangın kapılarına ilişkin verdiğimiz bilgi, bizce önemli noktalar ve uygulamadaki hatalara ilişkin sorularınızı iletişime geçerek sorabilirsiniz.
DTEC A.Ş.